فلنج‌ها از جمله اجزای مهم و پرکاربرد در پالایشگاه‌ها و صنایع نفت و گاز هستند. این اتصالات در خطوط لوله و تجهیزات مختلف پالایشگاهی نقش مهمی ایفا می‌کنند و به اتصال لوله‌ها، شیرها، پمپ‌ها و سایر تجهیزات کمک می‌کنند.  فلنج‌ها، علاوه بر امکان جداسازی آسان اجزا، در افزایش استحکام و مقاومت اتصالات نیز نقش دارند. در این مقاله به بررسی انواع مختلف فلنج‌های مورد استفاده در پالایشگاه‌ها و ویژگی‌های هر کدام پرداخته خواهد شد. ## **فلنج چیست؟** فلنج (Flange) نوعی اتصال‌دهنده است که در لوله‌کشی‌ها و تجهیزات صنعتی به منظور اتصال دو قطعه به کار می‌رود. ساختار فلنج شامل یک صفحه یا حلقه است که به وسیله پیچ و مهره به قطعات دیگر متصل می‌شود. انواع مختلفی از فلنج‌ها بسته به نوع کاربرد، فشار کاری، دما و سایر عوامل در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. ## **انواع فلنج‌های مورد استفاده در پالایشگاه‌ها** فلنج‌ها در پالایشگاه‌ها بر اساس شکل، نوع اتصال، استاندارد، و کلاس فشاری به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. در ادامه به بررسی برخی از مهم‌ترین انواع فلنج‌ها در پالایشگاه‌ها می‌پردازیم: ### **1\. فلنج تخت (Slip-On Flange)** فلنج تخت یکی از پرکاربردترین و اقتصادی‌ترین انواع فلنج‌ها است که به راحتی بر روی لوله‌ها نصب می‌شود. این فلنج دارای ساختاری ساده است و با پیچ و مهره بر روی لوله متصل می‌شود.  فلنج تخت به دلیل سهولت نصب و هزینه پایین، در سیستم‌های کم‌فشار پالایشگاهی کاربرد فراوانی دارد. البته این فلنج به دلیل نداشتن برجستگی داخلی، برای فشارهای بالا و شرایط سخت صنعتی توصیه نمی‌شود. ### **2\. فلنج گرد (Lap Joint Flange)** فلنج گرد دارای ساختار خاصی است که به یک قطعه‌ی گرد متصل می‌شود. این فلنج‌ها به صورت متحرک هستند و به دلیل امکان چرخش، نصب و تراز آسانی دارند. فلنج‌های گرد برای استفاده در سیستم‌هایی که نیاز به تعمیر و تعویض مکرر دارند، مناسب هستند. این نوع فلنج‌ها به ویژه در سیستم‌های کم‌فشار و شرایطی که نیاز به مقاومت در برابر خوردگی است، به کار می‌روند. ### **3\. فلنج جوشی گردن‌دار (Weld Neck Flange)** فلنج جوشی گردن‌دار، که به عنوان یکی از قوی‌ترین و مقاوم‌ترین انواع فلنج شناخته می‌شود، دارای یک گردن مخروطی شکل است که به لوله جوش داده می‌شود.  این فلنج‌ها به دلیل توزیع یکنواخت فشار و مقاومت بالا در برابر فشارهای زیاد و دماهای بالا، در سیستم‌های پرفشار پالایشگاه‌ها کاربرد زیادی دارند.  فلنج جوشی گردن‌دار همچنین مقاومت بسیار خوبی در برابر ترک‌خوردگی دارد و در نقاطی که فشار و تنش زیادی وجود دارد، به کار می‌رود. ### **4\. فلنج کور (Blind Flange)** فلنج کور نوعی فلنج است که جهت مسدود کردن جریان در خطوط لوله استفاده می‌شود. این فلنج بدون هیچگونه سوراخی است و مانند یک درپوش بر روی لوله قرار می‌گیرد. [**مشاهده**  **آبپاش آتشنشانی پلی اتیلن**](https://baranpolymerkia.com/%d8%a2%d8%a8%d9%be%d8%a7%d8%b4-%d8%a2%d8%aa%d8%b4%d9%86%d8%b4%d8%a7%d9%86%db%8c-%d9%be%d9%84%db%8c-%d8%a7%d8%aa%db%8c%d9%84%d9%86/) فلنج کور در مواردی که نیاز به مسدود کردن موقتی یا دائمی یک خط لوله است، استفاده می‌شود. این نوع فلنج به راحتی قابل نصب و تعویض است و برای سیستم‌های فشار بالا و خطرناک مانند خطوط انتقال گاز و نفت مناسب است. ### **5\. فلنج دنده‌ای (Threaded Flange)** فلنج دنده‌ای دارای رزوه‌هایی در داخل خود است که بر روی لوله‌های دنده‌ای پیچ می‌شود. این فلنج‌ها بدون نیاز به جوشکاری نصب می‌شوند و در سیستم‌های فشار متوسط تا کم‌فشار به کار می‌روند.  فلنج دنده‌ای به دلیل نصب آسان و امکان استفاده در سیستم‌های با دمای بالا، در پالایشگاه‌ها و صنایع نفت و گاز مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این حال، این فلنج‌ها برای فشارهای بسیار بالا و ارتعاشات زیاد مناسب نیستند. ### **6\. فلنج رزوه‌ای (Socket Weld Flange)** فلنج رزوه‌ای برای لوله‌هایی با قطر کوچک و فشار بالا مناسب است. در این نوع فلنج، لوله به درون فلنج قرار می‌گیرد و سپس جوش داده می‌شود. این فلنج به دلیل ایجاد یک اتصال قوی و مستحکم، در سیستم‌های با فشار و دمای بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد. فلنج رزوه‌ای همچنین در محیط‌هایی که نیاز به مقاومت در برابر خوردگی و ضربه دارند، کاربرد دارد. ### **7\. فلنج حلقوی (Ring-Type Joint Flange)** فلنج حلقوی یا RTJ نوعی فلنج با یک شیار حلقوی در سطح اتصال است که از یک حلقه فلزی برای آب‌بندی استفاده می‌کند. این نوع فلنج‌ها برای کاربردهای با فشار بسیار بالا و دمای زیاد مناسب هستند و معمولاً در صنایع پالایشگاهی، نفت و گاز و پتروشیمی به کار می‌روند. فلنج حلقوی به دلیل آب‌بندی بسیار قوی، در شرایط سخت صنعتی و محیط‌های بحرانی که نیاز به امنیت و اطمینان بالا دارند، کاربرد گسترده‌ای دارد.